NARCOSE BIJ COLLIES
Sinds ruim 20 jaar weten we dat er bij Collies en aanverwante rassen een overgevoeligheid bestaat voor bepaalde geneesmiddelen, waaronder anesthetica. Deze overgevoeligheid werd voor het eerst beschreven bij het toepassen van het anti-parasitaire middel ivermectine. De oorzaak van dit probleem is gelegen in het DNA. Bij gezonde honden wordt het hersenweefsel en het centrale zenuwstelsel beschermd tegen hoge concentraties van toxische stoffen (zoals anesthetica) die in de bloedbaan circuleren. Het MDR1 gen (multidrug resistance gen 1) heeft een belangrijke functie in de barrière tussen bloedvaten en hersenweefsel. Het codeert het eiwit P-glycoproteïne dat een onderdeel is van het membraan in de bloed-hersenbarrière. Dit eiwit zorgt er voor dat allerlei giftige stoffen niet in de hersenen terecht komen maar worden afgevoerd via het bloed.
De problemen worden veroorzaakt door een verliesmutatie in het gen voor MDR1. De afwijking overerft autosomaal recessief. Er is een bloedtest beschikbaar om dit gendefect op te sporen.
De uitslag van de DNA-test geeft drie mogelijke resultaten:
– De hond is vrij van afwijkingen (2 gezonde allelen).
– De hond is drager en zal het defecte gen aan 50% van zijn nakomelingen doorgeven. Dragers zijn gevoeliger voor bepaalde medicijnen (1 defect allel).
– De hond is lijder en zal de afwijking voor 100% doorgeven aan het nageslacht en krijgt vergiftigingsverschijnselen bij toediening van bepaalde medicijnen (2 defecte allelen).
De middelen die problemen voor de anesthesie kunnen opleveren zijn acepromazine (kalmeringsmiddel) en butorfanol (pijnstiller). Het gebruik van deze middelen kan bij geteste gezonde honden zonder problemen gebruikt worden. Is de hond niet getest of is deze drager/lijder van de aandoening, dan kan men de berekende dosering halveren.
Aangezien er alternatieven zijn voor deze anesthesiemiddelen kan men er ook voor kiezen om acepromazine en butorfanol te vervangen door andere medicijnen.
Een website waar heel veel informatie te vinden is wordt bijgehouden door de Washington State University. https://www.vetmed.wsu.edu/depts-vcpl/
Drs. Ies Akkerdaas
Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht
Note redactie: Wanneer uw hond is getest en de uitslag is niet gunstig, wil dit nog niet zeggen dat de hond niet gezond is. Wel moet u uw dierenarts erop wijzen dat er bepaalde medicatie is waarop uw Collie niet goed reageert, zoals sommige narcosemiddelen. Dus ook als uw Collie drager =/- is van of lijder -/- aan het MDR 1-defect, is er geen reden waarom hij niet heel oud zou kunnen worden.